Vấn đề & mục tiêu nghiên cứu: Viêm phúc mạc nguyên phát do vi khuẩn (SBP) ở các bệnh nhân xơ gan với lượng bạch cầu đa nhân trung tính trong dịch bang cao hơn đã từng được báo cáo trong các trường hợp nhiễm khuẩn do các vi khuẩn Gram âm (GNB) như trái ngược với các cầu khuẩn Gram dương (GPC). Tuy nhiên, ảnh hưởng của các yếu tố kết hợp khác lên số lượng của bạch cầu đa nhân trung tính, chẳng hạn như vi khuẩn đặc hiệu gây ra đợt viêm phúc mạc nguyên phát do vi khuẩn, chưa từng được xác định tốt.

Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu quan sát hồi cứu ở 194 đợt bệnh nhân có tràn dịch màng bụng và/hoặc nuôi cấy dịch viêm phúc mạc nguyên phát do vi khuẩn ở 159 bệnh nhân bị xơ gan (năm 2001-2009). Các thông số được kết hợp với lượng bạch cầu đa nhân trung tính trong dịch bang tại lúc chẩn đoán đã được đánh giá.

Kết quả: Phân tích đa biến (mô hình 1) đã cho thấy rằng một căn nguyên độc gây nhiễm khuẩn [hệ số 3,941 (95% CI: 0,421 – 7,461)] và mô hình này đối với điểm số bệnh gan giai đoạn cuối (MELD) [hệ số 0,196 (95 CI: 0,007 – 0,384)] đã kết hợp thuận với lượng bạch cầu đa nhân trung tính trong dịch báng, trong khi một nhiễm khuẩn bệnh viện đã được kết hợp nghịch [hệ số -3,546 (95 CI: -6,855 - -0,238)]. Một khuynh hướng hướng tới lượng bạch cầu đa nhân trung tính cao hơn không có ý nghĩa đã được tìm thấy trong nhiễm khuẩn do vi khuẩn Gram âm so với nhiễm khuẩn do vi khuẩn Gram dương, nhưng đã có những sự khác biệt giữa các nhóm vi khuẩn: liên cầu sinh mủ [trung vị (p25 - p75): 3211 (1615 – 8004)], Vi khuẩn đường ruột [2958 (917 – 7690)], Họ phẩy khuẩn [9215 (375-17280)], Vi khuẩn Gram âm không lên men đường [1384 (565 – 3865)], nhóm liên cầu khuẩn tan huyết viridans [1044 (503 – 2354)] và cầu khuẩn đường ruột [1050 (476 – 4655)] (p = 0,005). Trên các dữ liệu này, không thể tính toán các điểm cắt rõ ràng về lượng bạch cầu đa nhân trung tính trong dịch báng để dự đoán một nguyên nhân vi khuẩn cụ thể.

Kết luận: Ở bệnh nhân xơ gan có viêm phúc mạc nguyên phát, vi khuẩn gây bệnh, vị trí mắc nhiễm khuẩn dịch báng và tình trạng gan của bệnh nhân là các yếu tố chính xác định lượng bạch cầu đa nhân trung tính trong dịch báng. Sự đề kháng với cephalosporin thế hệ III đã kết hợp với lượng bạch cầu đa nhân trung tính thấp có lẽ do vì nhóm này gồm các vi khuẩn vốn có độc tính thấp.

Tài liệu tham khảo

Ariza X, Lora-Tamayo J, Castellote J, Xiol X, Ariza J. (2013). Polymorphonuclear counts in ascitic fluid and microorganisms producing spontaneous bacterial peritonitis: an under-recognized relationship.Scandinavian Journal of Gastroenterology (Aug 2013)

Bs Phan Quận – Hội Truyền Nhiễm Việt Nam