Xơ gan mất bù là giai đoạn tiến triển nặng của xơ gan, chức năng gan suy giảm nghiêm trọng, đặc trưng bởi tình trạng vàng da, cổ trướng, xuất huyết tiêu hóa do giãn vỡ tĩnh mạch thực quản, bệnh não gan

1. Xơ gan mất bù là gì?

Xơ gan mất bù là giai đoạn tiến triển nặng của xơ gan, chức năng gan suy giảm nghiêm trọng, đặc trưng bởi tình trạng vàng da, cổ trướng, xuất huyết tiêu hóa do giãn vỡ tĩnh mạch thực quản, bệnh não gan. Các căn nguyên gây viêm gan mạn tính (Viêm gan do virus viêm gan B, C, D, viêm gan do rượu, nhiễm độc, rối loạn chuyển hóa, viêm gan tự miễn, viêm gan nhiễm mỡ …) gây tổn thương gan kéo dài nhiều năm, trước khi tiến triển sang xơ gan. Nếu không được điều trị, gan xơ sẽ tiến triển sang giai đoạn xơ gan mất bù, xuất hiện nhiều biến chứng đe dọa tính mạng.

2. Đối tượng nào có nguy cơ bị xơ gan mất bù?

• Người nhiễm viêm gan virus mạn: viêm gan virus B, C, D
• Người lạm dụng rượu bia
• Người bị viêm gan tự miễn
• Người bị viêm gan nhiễm mỡ không do rượu
• Người bị các rối loạn di truyền: rối loạn chuyển hóa đồng, thiếu hụt anpha-1 antitrypsin, bệnh xơ nang …
• Người mắc bệnh xơ đường mật thứ phát
• Người bị suy tim mạn, viêm màng ngoài tim co thắt

3. Xơ gan mất bù biểu hiện như thế nào?

Các triệu chứng thường gặp của xơ gan mất bù:

• Vàng da.
• Mệt mỏi, sụt cân
• Dễ chảy máu và bầm tím.
• Cổ trướng (bụng chướng do tích tụ dịch).
• Sưng chân do phù giữ nước.
• Lú lẫn, nói lắp hoặc buồn ngủ
• Buồn nôn, chán ăn
• Lòng bàn tay đỏ
• Tinh hoàn bị thu nhỏ
• Ngứa ngáy bất thường
• Sao mạch vùng cổ ngực

      Biến chứng của xơ gan mất bù:

• Xuất huyết tiêu hóa do giãn vỡ tĩnh mạch thực quản
• Bệnh não gan

4. Điều trị xơ gan mất bù như thế nào?

Kết hợp điều trị căn nguyên và điều trị triệu chứng, dự phòng các biến chứng:

• Điều trị căn nguyên: điều trị viêm gan virus nếu có, viêm gan do rượu phải ngưng sử dụng rượu, bia …
• Điều trị triệu chứng: quản lý cổ trướng, dinh dưỡng phù hợp

Dự phòng / điều trị biến chứng:

• Thắt tĩnh mạch thực quản nếu có giãn tĩnh mạch thực quản độ 2, 3
• Điều trị dự phòng bệnh não gan

Trong trường hợp có biến chứng:

• Xuất huyết tiêu hóa do giãn vỡ tĩnh mạch thực quản: nội soi thắt búi giãn cầm máu, phẫu thuật nối hệ tĩnh mạch cửa – chủ
• Bệnh não gan: điều trị thuốc, lọc máu, ghép gan

5. Bệnh xơ gan mất bù tiên lượng như thế nào?

Người bệnh xơ gan mất bù (xơ gan cổ trướng), thời gian sống chỉ có thể kéo dài từ 1-3 năm, tuy nhiên có 50% những người mắc bệnh lý này chỉ sống thêm được từ 4-7 tháng. Đa phần bệnh nhân tử vong vì các biến chứng nặng: xuất huyết tiêu hóa, hội chứng não gan, nhiễm trùng máu.

Ths.BS Trần Văn Bắc

Phó Trưởng khoa Cấp Cứu - Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương