Liên cầu khuẩn lợn (tên khoa học Streptoccocus suis) là tác nhân gây bệnh (viêm phổi, viêm màng não, nhiễm trùng huyết, viêm khớp ở lợn). Tuy nhiên vi khuẩn có thể cư trú ở đường hô hấp trên (mũi, họng), đường sinh dục và tiêu hóa của lợn khỏe mạnh.
- Bệnh nhiễm liên cầu lợn là gì?
Liên cầu khuẩn lợn (tên khoa học Streptoccocus suis) là tác nhân gây bệnh (viêm phổi, viêm màng não, nhiễm trùng huyết, viêm khớp ở lợn). Tuy nhiên vi khuẩn có thể cư trú ở đường hô hấp trên (mũi, họng), đường sinh dục và tiêu hóa của lợn khỏe mạnh. Ở người liên cầu khuẩn lợn gây bệnh cảnh nhiễm trùng nặng, đe dọa tính mạng như: viêm màng não, nhiễm trùng huyết, viêm khớp, viêm nội tâm mạc …
Vi khuẩn liên cầu lợn lây từ lợn sang người thông qua tiếp xúc trực tiếp với lợn mang vi khuẩn (lợn lành, hoặc lợn bị bệnh) thông qua những vết thương nhỏ, hoặc trầy xước trên da trong quá trình giết mổ lợn, chế biến thịt lợn, hay ăn tiết canh, thịt lợn chưa chế biến kỹ. Chưa có bằng chứng lây nhiễm liên cầu lợn từ người sang người. Hiện chưa có vắc xin phòng bệnh.
Thời gian ủ bệnh ngắn từ vài giờ, cho đến 2-3 ngày (tuy nhiên có trường hợp ủ bệnh có thể đến vài tuần)
- Đối tượng nào có nguy cơ nhiễm trùng liên cầu khuẩn lợn?
- Những người tham gia giết mổ lợn, chế biến thịt lợn ốm, chết
- Người làm việc ở các lò giết mổ lợn tập trung
- Ăn tiết canh, hay các sản phẩm từ lợn không được nấu chín kỹ
- Biểu hiện bệnh nhiễm trùng liên cầu khuẩn lợn như thế nào?
- Bệnh cảnh phổ biến nhất của nhiễm trùng liên cầu khuẩn lợn là viêm màng não. Biểu hiện của viêm màng não:
+ Sốt cao, đau đầu, buồn nôn, nôn, ù tai, điếc, gáy cứng, rối loạn tri giác, xuất huyết dưới da dạng chấm, mảng ở vành tai, mũi, mặt, thân mình …
+ Khám có biểu hiện gáy cứng …
+ Chọc dịch não tủy có biến loạn: dịch đục, áp lực tăng, tăng bạch cầu và protein trong dịch não tủy
- Trường hợp nặng tiến triển nhanh chóng hội chứng nhiễm trùng huyết, sốc nhiễm khuẩn (có thể kèm theo hoặc không kèm theo viêm màng não): trụy mạch, rối loạn đông máu nặng, suy đa phủ tạng, xuất huyết tiêu hóa, hôn mê, tử vong nhanh chóng.
- Chẩn đoán xác định dựa vào nuôi cấy bệnh phẩm (máu, dịch não tủy, tổ chức) cho kết quả dương tính với vi khuẩn liên cầu lợn hoặc bằng phương pháp sinh học phân tử (PCR)
- Điều trị bệnh nhân nhiễm trùng liên cầu khuẩn lợn như thế nào?
- Điều trị kháng sinh sớm, thích hợp, đủ liều, đường tiêm tĩnh mạch: như Ampicilin, Ceftriaxon …
- Điều trị hồi sức tích cực các trường hợp nặng:
+ Hôn mê: đặt ống nội khí quản bảo vệ đường thở, thở máy xâm nhập
+ Tụt huyết áp: truyền dịch, dùng thuốc vận mạch
+ Suy thận, toan hóa máu: lọc máu
- Tiên lượng bệnh nhiễm trùng liên cầu khuẩn lợn như thế nào?
Viêm màng não do liên cầu khuẩn lợn nếu chẩn đoán điều trị muộn di chứng nặng nề: điếc 1 bên hay 2 bên vĩnh viễn, không hồi phục. Một số bệnh nhân phải điều trị dai dẳng, tái phát nhiều đợt.
Nhiễm trùng liên cầu khuẩn lợn mặc dù được điều trị, tỷ lệ tử vong chung cho các thể bệnh là 17%. Trường hợp bệnh nhân đã có biểu hiện sốc nhiễm khuẩn, tỷ lệ tử vong rất cao lên đến 60- 80%.
Ths.BS Trần Văn Bắc
Phó Trưởng khoa Cấp Cứu - Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương
