Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), hàng năm trên thế giới có hơn 14,5 triệu trẻ bị viêm phổi nặng do vi khuẩn phế cầu và 800.000 trẻ dưới 5 tuổi tử vong. Đặc biệt bệnh còn để lại di chứng nặng nề như chậm phát triển trí tuệ, động kinh và điếc. Cũng gây viêm phổi và viêm màng não cho khoảng 8 triệu trẻ em và làm 400.000 trẻ tử vong đó là vi khuẩn Hib. Ngoài ra còn có hơn 500.000 ngàn trẻ tử vong do tiêu chảy vì Rotavirus... Tuy nhiên những bệnh nguy hiểm trên đều có thể bị chặn đứng bởi vắcxin.

 

Việc phòng bệnh bằng vắcxin giúp trẻ khỏe mạnh,

phát triển thể chất và trí não tốt

 

Vắc xin chặn các bệnh nhiễm khuẩn

 

PGS-TS Nguyễn Trần Hiển- Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho biết, không giống như các can thiệp y tế khác, vắcxin giúp cho dự phòng và bảo vệ sức khỏe con người và qua đó góp phần phát triển nguồn nhân lực. Hiện nay đã có hơn 30 bệnh nhiễm khuẩn có thể dự phòng được bằng vắcxin. Ngoài việc làm giảm tỷ lệ tử vong, việc phòng bệnh bằng vắcxin giúp trẻ khỏe mạnh, phát triển thể chất và trí não tốt, vắcxin còn giảm mắc các bệnh khác, giảm số ngày ốm và nhập viện, giảm chi phí chăm sóc y tế, giảm tình trạng tàn phế hay mất khả năng lao động do bệnh tật gây nên. Đặc biệt phòng bệnh bằng vắcxin còn có những tác động lâu dài cho cá nhân và cộng đồng, như tăng khả năng và năng suất lao động do không bị ốm đau, đặc biệt giảm thời gian và công sức của phụ nữ do không phải chăm sóc trẻ bị bệnh cũng như làm giảm số trẻ sinh ra do không phải lo bị ốm, góp phần nâng cao sức khỏe của phụ nữ. Hiện nay chúng ta đã có vắcxin phòng virus HPV gây ung thư cổ tử cung - nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trong các ung thư ở phụ nữ.

 

Vắc xin làm thay đổi cơ cấu bệnh tật

 

Chương trình Tiêm chủng mở rộng (TCMR) ở Việt Nam được bắt đầu từ năm 1985 với việc triển khai tiêm 6 mũi vắcxin cơ bản cho tất cả trẻ em dưới 1 tuổi là lao, bại liệt, bạch hầu, ho gà, uốn ván, và sởi. Năm 1997 thêm 4 vắcxin mới được đưa vào Chương trình TCMR là vắcxin viêm gan B, viêm não Nhật Bản B, thương hàn, tả. Tháng 6-2010, vắcxin Hib phòng các bệnh viêm phổi nặng và viêm màng não mủ do Hib trong thành phần vắcxin phối hợp DPT-VGB-Hib được triển khai trên toàn quốc, đánh dấu vắcxin thứ 11 được đưa vào TCMR ở Việt Nam.

 

Nhờ được tiêm chủng mà đến nay Việt Nam đã giảm đáng kể tỷ lệ tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi, từ 56% năm 1990 xuống còn 17% năm 2007 và đã đạt được mục tiêu thứ tư của thiên niên kỷ trước thời hạn 8 năm. Đặc biệt cả nước không còn người mắc bại liệt. Bệnh uốn ván sơ sinh (UVSS) giảm 70 lần, từ 334 ca năm 1991, giảm xuống còn 32 ca năm 2011. Bệnh sởi giảm 23 lần từ 65.148 ca mắc năm 1984 xuống còn 750 ca năm 2011. Bệnh bạch hầu cũng giảm 167 lần, ho gà giảm 428 lần... Cùng với những nỗ lực tiêm chủng đủ 3 mũi vắcxin viêm gan B cho trẻ em, từ năm 2003 Việt Nam đã thực hiện việc tiêm vắcxin viêm gan B liều sơ sinh trong 24 giờ đầu sau sinh để phòng lây truyền vi rút viêm gan B từ mẹ sang con. Đến năm 2011, toàn quốc đã có 884.332 trẻ được tiêm vắcxin viêm gan B liều sơ sinh. Chất lượng dịch vụ tiêm chủng ngày càng được nâng cao, công tác giám sát bệnh được tăng cường.

 

Việt Nam đã sản xuất được nhiều loại vắcxin

 

Theo TS Trần Hiển, hiện nay Việt Nam đã tự sản xuất được hầu hết các vắcxinsử dụng trong chương trình TCMR. Đó là lao, bại liệt, bạch hầu, ho gà, uốn ván, sởi, viêm gan B, viêm não Nhật Bản, tả, thương hàn. Hiện tại các công ty vắcxin của Việt Nam đang tiến hành nghiên cứu và thử nghiệm một số các loại vắcxin khác như Quai bị, Hib, Rubella, Viêm màng não mô cầu, Dại tế bào, Cúm gia cầm H5N1, Cúm mùa...

 

Để vắcxin thực sự là "lá chắn” bảo vệ sức khỏe trẻ em, trong những năm tới, ngoài việc duy trì và phát huy thành quả đạt được, Chương trình TCMR tiếp tục tăng cường củng cố hệ thống dây chuyền lạnh, nâng cao chất lượng quản lý vắcxin, xây dựng quy trình thực hành chuẩn trong quản lý và bảo quản vắcxin; Phối hợp với Viện Kiểm định Quốc gia vắcxin và Sinh phẩm y tế trong kiểm định vắcxin, kiểm tra giám sát sử dụng vắcxin trong tiêm chủng thường xuyên ... Theo kế hoạch, thời gian tới Chương trình TCMR sẽ triển khai một số vắcxin phòng chống các bệnh nhiễm trùng phổ biến và nguy hiểm như Rubella, phế cầu, Rotavirus, HPV...