Vấn đề nghiên cứu: Dengue là bệnh nhiễm virus phổ biến nhất ở người trên thế giới. Nhiễm virus dengue có thể gây một loạt các biểu hiện lâm sàng từ bệnh có sốt tự giới hạn đến hội chứng đe dọa tính mệnh con người kèm theo chảy máu và sốc. Giảm tiểu cầu thường gặp ở bệnh nhẹ cho đến bệnh nặng, tuy nhiên các cơ chế liên quan đến sự hoạt hóa tiểu cầu do virus dengue cảm ứng và giảm tiểu cầu là hoàn toàn chưa được biết rõ.

Bệnh nhân/phương pháp: Tách tiểu cầu tươi từ bệnh nhân mắc sốt dengue đã được đánh giá về các dấu ấn của sự hoạt hóa, những biến đổi ty lạp thể (mitochondria) và sự hoạt hóa của các con đường chết tế bào. Bên cạnh đó, chúng tôi xác định liệu rằng DENV có gây cảm ứng sự hoạt hóa trực tiếp và chết tiểu cầu theo chương trình hay không mà đã được thu từ các chủ thể khỏe mạnh.

Kết quả: Chúng tôi đã tìm thấy rằng tiểu cầu từ các bệnh nhân nhiễm DENV biểu thi sự hoạt hóa tăng lên khi được so sánh với các chủ thể nhóm chứng. Hơn nữa, tiểu cầu từ bệnh nhân nhiễm DENV đã biểu thị các dấu cổ điển của con đường chết tế bào theo chương trình nội tại mà bao gồm sự tăng lên sự phơi nhiễm phosphatidylserine bề mặt, sự phân cực ty lạp thể và sự hoạt hóa của caspase-9 và 3. Quả thực, giảm tiểu cầu được cho thấy kết hợp mạnh mẽ với sự hoạt hóa tiểu cầu nâng lên và chết tế bào ở bệnh nhân nhiễm DENV. Sự hoạt hóa tiểu cầu, rối loạn chức năng ty lạp thể và phơi nhiễm phosphatidylserine lệ thuộc caspase lên các tiểu cầu cũng đã được quan sát khi các tiểu cầu từ các chủ thể khỏe mạnh đã bị phơi nhiễm trực tiếp với DENV trong ống nghiệm. Sự hoạt hóa tiểu cầu do DENV gây cảm ứng đã được cho thấy xảy ra thông qua các cơ chế lệ thuộc một cách rộng rãi của DC-SIGN.

Kết luận: Cùng với các kết quả của chúng ta biểu thị rằng tiểu cầu ở bệnh nhân nhiễm virus dengue có các dấu hiệu hoạt hóa, rối loạn chức năng ty lạp thể, và sự hoạt hóa của chuỗi caspase gây chết tế bào theo chương trình (apoptosis caspase cascade), mà có thể góp phần đối với sự phát sinh giảm tiểu cầu ở bệnh nhân nhiễm dengue. Các kết quả của chúng tôi cũng gợi ý sự liên quan của DC-SIGN như là một thụ thể quan trọng trong sự hoạt hóa tiểu cầu lệ thuộc DENV.

Tài liệu tham khảo

Hottz ED, Oliveira MF, Nunes PC, Nogueira RM, Valls-de-Souza R, Da Poian AT, Weyrich AS, Zimmerman GA, Bozza PT, Bozza FA.(2013). Dengue Induces Platelet Activation, Mitochondrial Dysfunction and Cell Death through Mechanisms that Involve DC-SIGN and Caspases. J Thromb Haemost. 2013 Feb 25. doi: 10.1111/jth.12178. [Epub ahead of print]

Bs Phan Quận – Văn Phòng Hội Truyền Nhiễm Việt Nam