Ngày 21 tháng 5 năm 2022, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) thông báo tình trạng bùng phát toàn cầu của dịch bệnh đậu mùa khỉ (monkeypox) với nhiều ca lây nhiễm trong cộng đồng, trên những người có tiền sử tiếp xúc với ca bệnh, ở các quốc gia vốn không lưu hành dịch bệnh này trước đây. Kèm theo với việc phục hồi kinh tế, thương mại, du lịch đi lại giữa các quốc gia sau đại dịch COVID-19 làm dấy lên nguy cơ lan rộng của dịch đậu mùa khỉ trên phạm vi toàn cầu. Nguy cơ phụ nữ có thai mắc bệnh ngày càng tăng lên.
Bài báo đăng trên tạp chí Lancet của tác giả Pradip Dashraah và cộng sự, xuất bản ngày 21 tháng 6 năm 2022 đã đưa ra những hướng dẫn khoa học dành cho phụ nữ mang thai trong trường hợp phơi nhiễm với đậu mùa khỉ.
Bài báo trích dẫn các dữ liệu cho thấy virus đậu mùa khỉ và cả virus đậu mùa gây dịch đậu mùa trước đây đều có khả năng cao gây nhiễm trùng đối với thai nhi, gây các biến cố đẻ non, sẩy thai, thai lưu, bên cạnh gây bệnh và tử vong cho mẹ. Trong số 4 phụ nữ mang thai nhiễm virus đậu mùa khỉ tại Cộng hòa Dân chủ Congo phát hiện từ năm 2007 đến năm 2011 thì có tới 2 trường hợp sẩy thai ở giai đoạn sớm của thai kỳ, và 1 trường hợp sẩy thai ở thời điểm 18 tuần của thai kỳ. Khi quan sát thai chết lưu người ta thấy xuất hiện các ban trên da toàn thân, và tìm thấy DNA của virus đậu mùa khỉ có trong bào thai, trong dây rốn, và trong nhau thai. Điều đó khẳng định sự lây truyền dọc (tức là lây truyền từ mẹ sang con qua nhau thai) của của virus đậu mùa khỉ, cũng theo bài báo.
Tác giả cũng khuyến cáo các sĩ lâm sàng nên nghĩ tới đậu mùa khỉ ở phụ nữ mang thai nếu có biểu hiện sưng hạch và phát ban mụn nước, bao gồm cả ban ở vùng sinh dục và quanh hậu môn. Để chẩn đoán chính xác, bệnh nhân cần được làm xét nghiệm chuỗi trùng hợp acid nucleic (PCR hoặc real-time PCR) để phát hiện virus đậu mùa khỉ trên bệnh phẩm thu thập từ mụn nước hay các tổn thương ở vùng sinh dục của bệnh nhân.
Nhóm tác giả khuyến cáo cần theo dõi thai nhi ở những người mẹ nhiễm virus đậu mùa khỉ dựa trên siêu âm, chủ yếu giúp phát hiện tình trạng gan to hoặc tình trạng phù của thai nhi. Việc chọc ối để xét nghiệm tìm virus đậu mùa khỉ chưa chắc chắn có hiệu quả. Với trường hợp trẻ sau khi sinh ra từ bà mẹ nhiễm đậu mùa khỉ, có thể tiến hành làm real-time PCR đối với bệnh phẩm lấy từ máu dây rối hoặc rau thai để chẩn đoán xác định nhiễm virus đậu mùa khỉ.
Có một số thuốc điều trị có thể cân nhắc dùng cho phụ nữ mang thai nhiễm đậu mùa khỉ mức độ nặng. Thuốc có tên Tecovirimat đã được Ủy ban Y học Châu Âu phê chuẩn dùng trong bệnh đậu mùa khỉ. Cơ quan Quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cũng cung cấp thông tin thuốc này không gây độc với thai nhi và không gây quái thai khi nghiên cứu trên động vật. Ngoài ra Trung tâm Dự phòng và kiểm soát dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) cũng đã phê chuẩn khẩn cấp sử dụng vắc xin bệnh đậu mùa ACAM2000, cũng có hiệu quả bảo vệ chéo với đậu mùa khỉ lên tới 85%, để xem xét chỉ định cho phụ nữ mang thai có nguy cơ cao phơi nhiễm với virus đậu mùa khỉ. Vắc xin đậu mùa thế hệ thứ 3 MVA-BN mới được Mỹ, Canada, và liên minh Châu Âu phê chuẩn gần đây có thể an toàn hơn vì được làm từ các virus không có khả năng nhân lên.
Theo Tạp chí Y khoa The Lancet: Guidelines for pregnant individuals with monkeypox virus exposure. Pradip Dashraah et all. Xuất bản 21 tháng 6 năm 2022.
