Mục tiêu: Điểm báo về vai trò của procalcitonin trong việc hướng dẫn điều trị với kháng sinh.

Tóm tắt: Procalcitonin là một tiền chất hormone đối với calcitonin, chất được các tế bào cận nang (parafollicular) của tuyến giáp tiết ra. Hoạt tính sinh học của procalcitonin khác biệt có ý nghĩa với calcitonin và người ta tin rằng là một phần của dòng phức hợp viêm của hệ miễn dịch. Procalcitonin đã được cho thấy là sẽ được tăng lên trong các bệnh nhiễm khuẩn nhưng lại không tăng trong các bệnh do virus hoặc các tình trạng viêm khác của cơ thể. Nghiên cứu đầu tiên được công bố đã gợi ý rằng các nồng độ procalcitonin tăng lên trong sự hiện diện của nhiễm khuẩn đã được tiến hành tại Pháp vào đầu những năm 1990. Nhiều nghiên cứu đã được tiến hành bằng cách dùng procalcitonin để hướng dẫn cho trị liệu nhằm giảm việc dùng kháng sinh. Các nghiên cứu này đã được thực hiện trong một của 3 bối cảnh lâm sàng: chăm sóc sức khỏe ban đầu cho bệnh nhân ngoại trú (2 nghiên cứu đa trung tâm, các nghiên cứu không thấp kém hơn ở các bệnh nhân nhiễm khuẩn đường hô hấp trên và đường hô hấp dưới), phòng cấp cứu và bệnh nhân nội trú (5 nghiên cứu ở các bệnh nhân mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, bệnh nặng lên, viêm phế quản, hoặc viêm phổi cộng đồng), và đơn vị chăm sóc – điều trị tích cực (ICU) (2 nghiên cứu ở các bệnh nhân tại đơn vị chăm sóc – điều trị nội khoa tích cực và 2 nghiên cứu bệnh nhân ở đơn vị chăm sóc – điều trị tăng cường hậu phẩu mắc bệnh nhiễm khuẩn hoặc nhiễm khuẩn toàn thân). Dựa lên các dữ liệu của các nghiên cứu này, một giá trị điểm cắt 0,25 μg/L ở các bệnh nhân không nằm ở đơn vị chăm sóc – điều trị tăng cường hoặc 0,5 μg/L ở các bệnh nhân nằm ở đơn vị chăm sóc – điều trị tăng cường hình như là thích hợp để thực hiện một quyết định về khởi đầu và ngừng điều trị bằng kháng sinh. Ở các bệnh nhân với nồng độ procalcitonin ban đầu nghiên cứu tăng lên có ý nghĩa, một sự tụt xuống kế tiếp đến > 80% hình như là hợp ký để ngừng các kháng sinh đang được điều trị.

Kết luận: Bằng chứng đã được công bố hổ trợ cho việc dùng procalcitonin như là một dấu ấn sinh học trong bệnh nhiễm khuẩn mà có thể được dùng để giảm đi sự tiếp xúc với kháng sinh.

Tài liệu tham khảo

Fazili T, Endy T, Javaid W, Maskey M. Role of procalcitonin in guiding antibiotic therapy. Am J Health Syst Pharm. 2012 Dec 1;69(23):2057-61. doi: 10.2146/ajhp110736.

Bs Phan Quận – Văn Phòng Hội Truyền Nhiễm Việt Nam