Ngày 21/10/2015 vừa qua, phát biểu tại phiên khai mạc Hội nghị châu Âu lần thứ 15 về HIV/AIDS diễn ra tại Barcelona, từ ngày 21 – 24/10/2015, đặc phái viên của Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc về HIV/AIDS ở Đông Âu và Trung Á, GS. Michel Kazatchkin (nguyên Giám đốc Quỹ Toàn cầu về phòng, chống HIV/AIDS, lao và sốt rét giai đoạn 2007 – 2015) cho rằng khu vực châu Âu cần phải đẩy mạnh các hoạt động dự phòng và điều trị mới có thể đạt được mục tiêu 90 – 90 – 90 của UNAIDS (Chương trình phối hợp của Liên Hợp Quốc về HIV/AIDS).

Nếu thế giới đạt được mục tiêu 90 – 90 – 90 do UNAIDS phát động (90% người nhiễm HIV biết được tình trạng nhiễm HIV của mình; 90% số người đã được chẩn đoán nhiễm HIV được điều trị bằng thuốc kháng vi rút; 90% số người được điều trị có tải lượng vi rút ở mức ức chế) vào năm 2020 thì sẽ có 73% số người nhiễm HIV còn sống có tải lượng vi rút ở mức xác định được. Mô hình toán học còn cho thấy, nếu mục tiêu 90 – 90 – 90 đạt được vào năm 2020 thì chúng ta có thể kết thúc AIDS vào năm 2030.

Theo phân chia của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), châu Âu gồm 53 nước. Trên thực tế có “3 khu vực châu Âu”, bao gồm Đông Âu, Trung Âu và Tây Âu với dịch HIV khác nhau, đáp ứng khác nhau và mức độ thành công cũng khác nhau.

Đáng lưu ý là ở Đông Âu dịch HIV đang tiếp tục gia tăng, chủ yếu là do không kiểm soát được dịch HIV trong nhóm tiêm chích ma túy trên quy mô lớn, đồng thời dịch HIV qua quan hệ tình dục ở đây cũng đang nổi lên. Trong khi đó các dịch vụ dự phòng ở đây vẫn chưa đạt được mức độ cần thiết và sự tiếp cận với các hoạt động can thiệp giảm tác hại vẫn còn rất hạn chế. Mức độ hợp tác rất thấp của một số cơ quan chính phủ có liên quan với các tổ chức Phi chính phủ cũng đang cản trở các hoạt động dự phòng này. Về độ bao phủ của điều trị, khu vực này cũng mới đạt được 35%, thấp hơn nhiều so với mức trung bình của thế giới (60%), riêng đối với người tiêm chích ma túy nhiễm HIV, tỷ lệ được điều trị chỉ ở mức 10%...

Ngoài ra, tỷ lệ chẩn đoán muộn vẫn là thách thức lớn đối với độ bao phủ điều trị, kể cả ở Tây Âu, đặc biệt trong số người di cư…

Theo AIDS map, ACD116