Chỉ từ một vết xước ở mắt cá chân hay một móng chân bị bong, nhiều người đã phải nhập viện trong tình trạng nguy kịch, phải thở máy vì vi khuẩn uống ván. Hiện Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương đang điều trị cho gần 10 bệnh nhân như vậy.
Trường hợp điển hình là ông N.V.T, 62 tuổi, ở Thái Nguyên. Trước khi nhập viện khoảng 7 ngày, ông T bị ngã tại một khu công trường xây dựng, gây xây xước vùng mắt cá chân và hai bên gối, có chảy máu nhẹ. Sau khi về nhà, ông chỉ sát trùng và băng bó vết thương qua loa, không tiêm phòng uốn ván. Sáu ngày sau, ông xuất hiện triệu chứng cứng hàm nên được đưa đến bệnh viện tuyến dưới và được chẩn đoán mắc uốn ván. Chưa đầy một ngày sau, tình trạng bệnh tiến triển nhanh với các cơn chẹn ngực, khó thở, buộc phải đặt ống nội khí quản, thở máy, an thần và dùng thuốc giãn cơ. Bệnh nhân sau đó được chuyển khẩn cấp đến Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương để điều trị.
Theo bác sĩ Lê Sơn Việt, Khoa Cấp cứu, khi nhập viện, bệnh nhân trong tình trạng an thần, thở máy, chưa xuất hiện cơn giật hay gồng cứng toàn thân nhưng đã có tăng trương lực cơ bụng mức độ vừa. Vết thương vùng mắt cá trong chân phải kích thước khoảng 1x1cm, có giả mạc, xung quanh nề đỏ và đau. Hiện bệnh nhân đang được điều trị tích cực, tiến triển bệnh chậm và cần theo dõi sát.
Một trường hợp khác là anh D.Đ.N, 40 tuổi, ở Hà Nội. Khoảng ba tuần trước, trên đường đi làm về, anh dẫm phải đinh gây vết thương sâu ở lòng bàn chân trái. Anh đã được sát khuẩn và xử trí vết thương tại trạm y tế nhưng không rõ có được tiêm phòng huyết thanh kháng uốn ván (SAT) hay không. Một ngày trước khi nhập viện, anh bắt đầu xuất hiện co cứng hàm, khó há miệng nhưng chủ quan cho rằng do mệt mỏi. Đến tối cùng ngày, tình trạng cứng hàm tăng lên rõ rệt, kèm theo các cơn co cứng, ưỡn lưng, co cứng tay chân nên được gia đình đưa vào Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương.
Tại đây, bệnh nhân được ghi nhận tăng trương lực cơ mức độ vừa, có các cơn gồng cứng ưỡn lưng, cứng hàm, miệng há được 2cm, suy hô hấp và được chỉ định đặt ống nội khí quản hỗ trợ thở máy, theo dõi toàn trạng với chẩn đoán uốn ván toàn thể.
Trường hợp thứ ba là N.T.N, 37 tuổi, ở Hà Nội. Gần một tháng trước, trong lúc làm việc tại công trường, anh va chân vào máy cắt khiến bong móng ngón chân cái bên trái. Sau khi được tháo móng và xử trí vết thương, anh cho rằng đây chỉ là chấn thương nhẹ nên không tiêm phòng uốn ván. 7 ngày gần đây, anh bắt đầu xuất hiện khó há miệng, khó nuốt tăng dần và các cơn tăng trương lực cơ. Bệnh nhân được chẩn đoán uốn ván tại bệnh viện tuyến dưới và chuyển đến Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương.
Theo bác sĩ Trương Tư Thế Bảo, Khoa Cấp cứu, khi nhập viện, bệnh nhân chỉ há miệng được khoảng 3cm, tăng trương lực cơ bụng và cơ lưng mức độ vừa, chưa xuất hiện cơn gồng cứng chẹn ngực, huyết áp ổn định và đang được hỗ trợ thở ô xy. Vết thương ở ngón cái chân trái đã khô, hóa sừng, không có dấu hiệu viêm tấy hay ổ mủ. Đây là trường hợp uốn ván mức độ nhẹ, đáp ứng tốt với thuốc điều trị nhưng vẫn cần nhiều thời gian để hồi phục hoàn toàn.
Theo các bác sĩ vi khuẩn uốn ván hiện diện khắp trong đất cát, bụi bẩn, phân gia súc, gia cầm, cống rãnh và các dụng cụ không được tiệt trùng kỹ. Khi xâm nhập qua các vết thương hở, vi khuẩn sẽ phát triển và tiết độc tố, gây co cứng cơ toàn thân, suy hô hấp và có thể dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Đáng lo ngại, nhiều người vẫn lầm tưởng chỉ vết thương lớn mới nguy hiểm.
Các bác sĩ nhấn mạnh, trong sinh hoạt và lao động hằng ngày, tai nạn, va quệt, xây xước da là điều khó tránh khỏi. Vì vậy, người dân cần chủ động tiêm vắc-xin phòng uốn ván đầy đủ và tiêm nhắc lại đúng lịch, kể cả khi cảm thấy bản thân khỏe mạnh, để tạo “lá chắn” miễn dịch bền vững, phòng ngừa những biến chứng nặng nề và tránh các tình huống đáng tiếc có thể xảy ra chỉ từ một vết thương nhỏ.
